Şah Sultan'ın Kabri Bulundu

Yavuz Sultan Selim ve Ayşe Hafsa Sultan'ın kızı Şah Sultan'ın kabri yaklaşık 400 yıl sonra bulundu.

Haber, geçtiğimiz günlerde Ayşe Hafsa Valide Sultan'ı anma programında Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç tarafından verilmişti.

Şah Sultan'ın kabri Fatih Belediyesi ve İstanbul İl Özel İdaresi tarafından Ayşe Hafsa Sultan'ın türbesinde yapılan restorasyon çalışması sırasında ortaya çıkarıldı.

Pointe Dragut” Turgut Burnu

Anlaşmaya uymayan Rusların feci sonu!..
Çar Petro, Osmanlılara sığınan İsveç Kralının takibini emretti. Rus birlikleri, Osmanlı sınırını geçerek, Aksu kıyısında bulunan 300 kadar İsveç askerini esir aldılar. Rus Çarı, Şarl XII'nin Osmanlı Devletine sığınması üzerine gönderdiği elçi aracılığıyla, Krala sığınma hakkı verilmemesini istediyse de, bu teklifi kabul edilmedi...
1710'da, III. Ahmed Han'ın da hazır bulunduğu bir toplantıda, daha fazla zaman kaybedilirse, Rusların saldırısına uğrama ihtimalinin olduğu belirtildi. Barış taraftarı olan III. Ahmed Han, bundan sonra savaşa karar verdi. Osmanlı ordusu, Nisan 1711'de Edirne'den hareket etti. Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa, Başkumandan tayin edildi...


Çarın planı bozulmuştu!
Çar kumandasındaki büyük Rus ordusu da, Prut ırmağını geçerek Yaş şehrine geldi. (23 Haziran 1711). Osmanlı ordusu hızla ilerlediği için, Eflak'ta Ruslar tarafından daha önce hazırlanma başarılamadı. Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa, Prut Irmağının karşı kıyısına geçti. Osmanlı kuvvetleri, Falcı'yı Ruslardan önce alınca, Çarın planı bozuldu, Ordusunda erzak sıkıntısı başladı. Yapılan toplantıda, Rus ordusunun geri çekilmesi teklif edildi. Çar, ağırlıklarını toprak altına gömerek, geri dönme emrini verdi. Osmanlı süvarileri, Rusları sürerken; iki taraf arasında kanlı savaşlar oldu. Sonunda Rusların çekilme yolları tıkandı ve askerleri açlıktan ölmeğe başladı. Durumun kötüye gittiğini gören Çar Petro, Mareşal Şeremetev aracılığıyla, Baltacı Mehmed Paşa'ya barış teklif etti. Ancak, bunu bir Rus planı olarak düşünen Sadrazam, önce ateşi kesmedi. Fakat daha sonra Çarın teklifini görüştü ve barış andlaşması yapıldı...


Erzaksız kalmışlardı!
Prut Antlaşması, Ruslar için çok uygundu; oysa Rus ordusu, savaş sırasında, yaprak ve kabuk yiyecek derecede erzaksız kalmıştı. Ayrıca Kırım Hanı Devlet Giray ve İsveç elçisi Poniatowski, savaşa devam edilmesini, böylece Rus ordusunun tamamen yok edilebileceğini belirtmişlerdi. Rus Çarı Petro, kuşatmadan kurtulunca antlaşma şartlarına uymadı. Ancak elçiler aracılığıyla yapılan görüşmeden sonra sonunda Ruslar, antlaşma şartlarına uydular. Böylece Prut Antlaşması, imzalanmasından ancak dokuz ay sonra yürürlüğe girdi...

Mohaç Savaşı ve Budin'in anahtarları

Sınır beylerinden Yahyapaşaoğlu Bali Bey, Kanuni'ye Drava ve Sava Irmakları arasındaki Macar topraklarının alınmasını teklif ediyordu... Ancak, Kanuni'nin Macar Seferine karar vermesinin asıl sebebi bu değildi... Gerçek sebep, Almanya İmparatoru V. Karl ile Fransa Kralı l. François arasındaki rekabet idi... François'nın Pavia'da yenilerek V. Karl'a esir düşmesi üzerine, François'nın annesi Louise de Savoie, Chancelier Dupart'ın etkisiyle, İstanbul'a elçi göndererek Kanuni'den, oğlunun kurtarılması için yardım istedi. Kanuni, Karl'ın gücünü kırmak için bu yardım teklifini olumlu karşıladı; Türklere karşı Eflak ve Boğdan Beylikleri ile anlaşan Macarlara savaş açmağa karar verdi...

Üç yüz top yüz bin asker!
1526 kışında Rumeli kumandanlarına, Anadolu Beylerbeyi Behram Paşa'ya, Bosna Beylerbeyine ve Kırım Hanı'na, savaşa hazır olmaları bildirildi. Kanuni, 300 top ve 100.000 kişilik bir orduyla yola çıktı (23 Nisan 1526). Rumeli beylerinin kuvvetleri de bu orduya katıldı. Yolda, seferin hedefinin Budin olduğu orduya bildirildi...
Macar ordusu, Türk ordusunu karşılamak üzere, Mohaç Ovasına ordugah kurdu. Başlarında, Macar Kralı ll. Lajos ve Başkumandan Nodor Bathory vardı.
Mohaç Ovasının bir yanı bataklık (Karasu Bataklığı), öteki yanı tepelikti. Osmanlı ordusu, Bali Bey'in teklifi üzerine, arka arkaya üç saf halinde düzene girdi. Savaş planı gereğince, Macar saldırısı beklenecek, saldırılar Türk ordusunun merkezine yönelince, Türk kuvvetleri yanlara doğru açılarak, Macar süvarisini topların karşısında bırakacaktı...

Bataklığa saplandılar!..
Evet, savaş, Macarların saldırısıyla başlamıştı. Rumeli askeri, plan gereğince, bir süre çarpıştıktan sonra geri çekilerek Macar zırhlı süvarilerini topların karşısına getirdi. Bali Bey kumandasındaki akıncılar da düşmanın çekilme yollarını keserek, onları çember içine aldılar. Anadolu kuvvetleri üzerine saldıran Lajos'un kumandasındaki ikinci saf da aynı tuzağa düşürüldü. Bütün Macar ordusu topların önüne çekildikten sonra, 300 top birden ateşlendi!..
Macar ordusu dağıldı. ll. Lajos ve yanındakiler, kaçan askerlerle birlikte Karasu Bataklığında boğuldu. Savaş alanında altı gün dinlenen Türk ordusu, Macar Krallığının başkenti Budin üzerine yürüdü. Başta Kraliçe Maria olmak üzere soylular, devlet adamları ve Macar halk kaçtığı için, şehirde yalnızca Yahudiler kalmıştı. Yahudilerin başkanı Salamon'un başında bulunduğu bir heyet, Foeldward kasabasında, Budin Kalesinin anahtarlarını Kanuni Sultan Süleyman Han'a teslim etti...

“İlim öğrenmekten maksat nedir?..”
Dinî ilimlerin yanı sıra matematik ve astronomi de tahsil etmiş olan Kâtip Çelebi, Fransızca ve Latince de öğrenmişti. En fazla tarih ve coğrafya ilimlerine merak salmıştır.
Kâtip Çelebi meşgalelerinin gayesini şöyle anlatmaktadır: “İnsan için en yüksek mertebe ve en büyük saadet, Allah’ı tanımaktır; bilhassa nereden gelip nereye gittiğimizi bilmektir.”

Sözleri tesir ederdi...
Kâtip Çelebi’ye göre ilim Allah’ı tanımanın bir vasıtasıdır. Ve bu ölçüler içerisindeki ilim, cemiyetin ayakta durmasına ve devamına bir vasıtadır. İnsanda kâlb ne ise, cemiyette de âlimler aynı ehemmiyete hâizdir.
Devrinde münakaşa konusu olmuş meselelere parmak basan ve çok isabetli çözüme kavuşturan Kâtip Çelebi, bildiğini çekinmeden söylemiştir. Çünkü gelecek peşinde, makam peşinde değildir. Bu ihlası yüzündendir ki söyledikleri devlet idarecileri ve halk üzerinde çok tesir yapmıştır.
Kâtip Çelebi, Mîzanü’l-Hakk’da devlet idaresinin en mesuliyetli makamında oturan Padişaha şu nasihatlarda bulunmaktadır:

Padişaha nasihat!..
“Hazretlerine yaraşan nasihat budur ki, farzları ve vacipleri yerine getirip İslâm akidelerini bilecek kadar ilimle din mevzuunda iktifa edip kendilerinin ilm-i hali olan hazine ve asker ve halk işlerinin inceliklerini bilmeye çalışsınlar. Büyük ecdadları gibi tarih okuyup geçen devletlerin hallerinden hisse alsınlar. Ve halkın örfünü öğrenip her asrın icabı ne ise yumuşaklık ve sertlikle yüce devletin eski kanununu yürütsünler. Öteki devlet adamları ve saltanatın ileri gelenleri de bu yolda velinimetlerine yardımda bulunsunlar ve ellerinden geldiği kadar onun iyiliğini istemeye himmet etsinler. Müslümanların birbirine zıt davranmalarına razı olmayıp aralarında olan kavgayı yumuşaklıkla önlesinler ve Allah’ın emirlerini yerine getirmekte, harp işinde gevşeklik göstermesinler...”
Padişahlara bile nasihat eden Katip Çelebi’nin ve böyle bir evlat yetiştiren Abdullah Efendi’nin ruhu şâd olsun...

Akçakoca ( .... - 1328)

Osman Gazi'nin silah arkadaşlarından olan Akçakoca'nın, babası Abdülmelik bin Abdülfettah'dır. Ailesi muhtemelen Anadolu Selçukluları döneminde uç bölgelere yerleştirilmiş bir Türkmen boyuna mensuptur. Akçakoca'nın da Aşiret beyi olduğu ve Ertuğrul Gazi'ye bağlı bulunduğu sanılmaktadır. Osman Gazi tarafından, Orhan Gazi'nin emrinde Konuralp, Abdurrahman Gazi ve Köse Mihal gibi meşhur beylerle Sakarya ve İzmit yöresine akınlar yapmakla görevlendirildi. Bu bölgedeki bazı kaleleri ele geçiren Akçakoca, Sapanca gölünün batı tarafındaki bir hisarı kendine karargah yapmış ve İzmit yöresine akınlar düzenlemiştir.

1326 yılında Kandıra ve civarını zaptetti. Ayrıca Konuralp ve Abdurrahman Gazi ile birlikte Kartal civarındaki Aydos'u, ardından da Samandıra hisarını fethetti. Samandıra bölgesi kendisine mülk olarak verildi. Birkaç yıl daha İzmit-Üsküdar arasındaki yerlere akınlarda bulunan Akçakoca, İzmit'in fethinden önce, 1328 yılında Kandıra yakınlarındaki bir tepede öldü ve buraya gömüldü. Ölümünden sonra, adamları Karamürsel'in etrafında toplandı. Uç beyliği yaptığı bölge ise önemi dolayısıyla Şehzade Murad'a (Sultan Murad Hüdavendigar) verildi. Fetihlerde bulunduğu İzmit ve çevresine, sonradan Koca-ili denildi. Ayrıca bugün Bolu iline bağlı Akçakoca ilçesi de onun adını taşır. Hacı İlyas adında bir oğlu vardır. Torunu Fazlullah da önce kadı, sonra vezir olarak Osmanlı Devleti'nde önemli görevlerde bulundu.

Sultanı tedavi eden esrarengiz genç!..



Seyyid Muhammed, Buhara’da doğar. Kendini bildi bileli ilim meclislerine koşar. Okur, okutur, öğrenir, öğretir, hasılı iyi yetişir. Babasının vefatı üzerine Medine’de yerleşmeye niyetlidir, ancak bir gece rüyasında Resulullah Efendimiz’le, Hazret-i Ali’yi görür. Ona, Anadolu’ya gitmesi emredilir. Üç nurdan kandili takip edecek, kandillerin söndüğü yerde yerleşecektir...
Seyyid Muhammed, uyandığında kandilleri karşısında bulur. Hemen o gün hazırlanır, çıkar yola. Seyahat haftalar sürer ve bir gün kandiller söner.

Bursa hep yeşildir...
Bursa, Uludağ eteklerinde yemyeşil bir beldedir... Yöre halkı onu keşfetmekte gecikmez. Etrafında halka olur sohbetine katılırlar. Hatta “Sultan” derler ona. “Emir Sultan!”
O günlerde Yıldırım Bayezid Macarlarla savaşmaktadır. İki taraf da güçlü, haliyle kayıplar büyüktür. Yaralılar öylesine çoktur ki çadırlardan taşar.
Üstelik cerrah sıkıntıları vardır. Ancak, revirde o güne kadar tanımadıkları bir genç peydahlanır. Görünüşe bakılırsa son derece mahir bir hekimdir. Hatta günün birinde sultanın kolundaki yarayı sarar. Kesik derindir, ama tutkalla yapıştırılmışçasına iyileşir. İzi bile kalmaz.
Yıldırım Bâyezid sargıyı çözerken hayretten neredeyse dilini yutacaktır!.. Zira bu, hanımının nişanlıyken kendisine verdiği mendilin yarısıdır. Sırrı bilmek ister. Ama esrarengiz genç yoktur ortalıkta.

Müstahkem bir kale!..
Niğbolu, müstahkem bir kaledir. Osmanlı ordusu büyük kayıplar vermesine rağmen tek taş sökemez. Görünen o ki, bu gidişle kaleye girmeleri ham hâyâldir. Ama o “Yıldırım”dır, kolay pes etmez. Büyük bir âzimle yürür surların üstüne. Tam ümidini yitirmek üzeredir ki, kale kapısı açılır. Osmanlı ordusunu âdeta içeri buyur eden genç kolundaki yarayı saran hekimin ta kendisidir. Yani, ileride damadı olacak yiğit “Emir Sultan”dır o...

İSMAİL HAKKI BURSEVÎ

Anadolu’da yetişen büyük velîlerden, müfessir ve metinler şerhi üstadı. İsmi, İsmâil Hakkı olup 1650 (H. 1062) târihinde Aydos kasabasında doğdu. Babası, sâlih bir zât olan Mustafa Efendidir. 1725 (H. 1137) târihinde Bursa’da vefât etti. Kabri, İsmâil Hakkı Tekkesi diye anılan, yaptırdığı Câmi-i Muhammedi’nin mihrâbı arkasındadır, Sultan İkinci Abdülhamîd Hân’ın yakınlarından Hacı Ali Paşa hem kabrini hem de câmi-i şerifini tamir ettirmiştir. Kabrin üstü açık olup, etrafında ve üstünde demir şebeke vardır.

İsmâil Hakkı Efendi, küçük yaşta, babası tarafından Celvetiyye yolu büyüklerinden Seyyid Osman Fadlî Efendi’ye götürüldü. Onun; “Sen doğumundan itibaren bizim hâlis talebemizsin” duâ ve iltifatına kavuştu. On yaşında Osman Fadlî Efendi’nin Edirne’de bulunan yetişmiş talebesi Abdülbâki Efendi’nin terbiyesi altına girip, yedi sene kendisinden din ve fen bilgilerini okudu. Okuduğu eserleri kendi yazısı ile yazardı. Abdülbâki Efendi’nin emri ile İstanbul’a geldi ve Osman Fadlî Efendi’nin mânevi terbiyesine girdi. Kısa zamanda manevî kemâle (olgunluğa) yükseldi, insanları irşâd (doğru yolu göstermek) için Bursa’ya gönderildi. İsmâil Hakkı Efendi bu hususta; “Hocamın duâsından sonra ilâhî feyz ve marifetlere kavuştum” demiştir. Bir müddet Bursa’da kaldıktan sonra Üsküp’e gönderildi. Hocasının kendisine gönderdiği mektubtaki nasihatlerle amel edip, büyük hizmetlerde bulundu.

On sene Üsküp’de kalan İsmâil Efendi, hocasının manevî işaretiyle 1685 târihinde Bursa’ya gitti. Hocasının Magosa’ya gittiğini duyunca, o da gitti. Osman Efendi ona; “Seni buraya getiren bana olan bağlılığın, sana olan sevgimdir. Çünkü senden başka kalbimde uygun bir kimseyi görmedim” diyerek, İsmâil Hakkı Efendi’ye bir tefsîr kitabı uzatıp; “Bunu al! Otuz altı yıllık mahsûlümdür. Allahü teâlâ sana daha güzelini nasîb etsin” buyurmuştur.

İsmâil Hakkı Efendi hocasının vefâtından sonra, Konya, Seydişehir, Söğüt, İznik ve İstanbul güzergâhı ile Bursa’ya geldi. Bu yolculuk sırasında Mevlânâ, Sadreddîn-i Konevî ve Eşrefzâde Abdullah Rûmi (r. aleyhim) gibi büyüklerin kabirlerini ziyaret etti.

İsmâil Hakkı Efendi, sultan İkinci Mustafa Hân’ın daveti üzerine 1695 târihinde Edirne’ye gitti. Nemçe seferinde cihâdın sevabını ve büyüklüğünü anlatarak askeri coşturdu. Ertesi sene yine Edirne’den ayrılarak Belgrad’a gitti. İsmâil Hakkı Efendi, sadrâzam Elmas Mehmed Paşa’nın hazır bulunduğu gazâların hepsine katıldı ve bir kaç yerinden yara aldı. Ordunun zaferle geri dönüşünden sonra yaralı haliyle Bursa’ya geldi, talebe yetiştirmeye ve eser yazmaya devam etti. Bir ara Şam’a gitti ise de tekrar döndü.

İsmâil Hakkı Efendi, Bursa’da dergâh, mescid, semâhâne, çilehâne ve misafir odalarından meydana gelen bir dergâh yaptırarak ismini Câmi-i Muhammedî koydu. Câminin kitabesini bizzat kendisi yazdı.

İsmâil Hakkı Bursevî’nin 106 eseri vardır. Bunlardan bâzıları şunlardır: 1- Tefsîr-i Rûh-ul-Beyân; İstanbul ve Mısır’da basılmıştır. 2- Şerh-i Muhammediyye (iki cild), 3- Şerh-i Mesnevî, 4- Şerh-i Pend-i Attâr, 5- Şerh-i Bostan, 6- Şerh-i Hadîsi Erbain, 7- Dîvân ve başkaları.

İsmâil Hakkı Bursevî (r. aleyh) buyurdu ki:

“İnsana gelen belâ ve sıkıntılar kalbi aydınlatır. Belâ ve musibet zamanında ilâhî tecellî meydana geldiği için kalb genişler.”

“Evliyayı inkâr etmeyip, muhabbet beslemek lâzımdır. Çünkü hadîs-i şerîfde; “Kişi sevdiği ile beraberdir” buyruldu. Kıyamet günü bu büyükler şefaat edeceklerinden, onları sevmemek uygun değildir. Onlara düşman olmak insanın helakine sebeb olur.”

“Kelime-i tevhîd; söyleyenin korkusunu ve hayalindeki düşünceleri giderir.”

“Muhammed aleyhisselâmın yoluna girene farz olan; Allahü teâlâdan başka şeyleri kalbinden çıkarmaktır.”

“Salih arkadaşlarından ayrılma, yoksa yolda kalırsın veya dalâlete saparsın. Topluluktan ayrılan helak olur.”

Bursalı Hakkı hazretlerinin yazmış olduğu ilâhilerden biri şudur:

SEHERDE

Seherlerde eser bâdı tecellî,
Uyan ey gözlerim vakt-i seherde.
Açılır gonce-i ihsânı küllî,
Uyan ey gözlerim vakt-i seherde.

Tecellî bağına girmek dilersen,
Hakikat güllerin dermek dilersen,
Cemâl-i Hazreti görmek dilersen,
Uyan ey gözlerim vakt-i seherde,

Hicâb-ı gafleti kaldır aradan,
Görürsün vech-i bâki her yanadan,
Uyursun sen, uyumaz ol yaradan,
Uyan ey gözlerim vakt-i seherde.

Yuyanlar çeşm-i nerkisten bu hâbı,
Seher vakti görürler mâhitâbı,
Gözün aç hakkından işit hitabı,
Uyan ey gözlerim vakt-i seherde.

GÜZEL AHLÂK

Osman Fadlî Efendi, İsmâil Hakkı Bursevî’ye yazdığı mektubda şöyle buyurdu: “Oğlum İsmâil Efendi! Aklen ve dînen güzel ve beğenilmiş olan şeyleri halka söyle. Kötü ve beğenilmeyen şeyleri yapmaktan onları men et. Kalem sûresinin kırk sekizinci âyet-i kerîmesindeki hitaba hâzır ol. Sabırlı ol. Şükr edici ol. Geceleri ibâdet et. Gündüzleri oruç tut. Muttakî ol (Allahü teâlâdan kork). Kötü zanna sebeb olacak, töhmet altında bırakacak yerlerden sakın. Böyle yerlere gitme. Herkesi ilme çağır. Onları itikadı ve amelî yönden terbiye et. Herkes hakkında iyi konuş. Ne şekilde olursa olsun, kendi varlığını ortaya koyma.”

¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾

1) Mu’cem-ül-müellifîn; cild-2, sh. 266

2) Esmâ-ül-müellifîn; cild-1, sh. 219

3) Kitâb-ı Silsile-i İsmâil Hakkı; sh. 105

4) Sefinet’ül-evliyâ; cild-3, sh. 37

5) Kâmûs-ül-a’lâm; cild-2, sh. 250

6) Osmanlı Müellifleri; cild-1, sh. 28

7) Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; sh. 1026

8) Rehber Ansiklopedisi; cild-8. sh. 226

9) İslâm Alimleri Ansiklopedisi; cild-17, sh. 13

10) Büyük Türk Klasikleri; cild-7; sh. 306

Hocasının gözünde o “Haylaz Şehzade”dir!

Molla Gürani hazretleri Mısır’dadır... Fatih Sultan Mehmed Han, hocasının Mısır’a gittiğini duyunca yıkılır. İşte tam o günlerde de koca devlet kalmaz mı eline. Şimdi kolu bacağı kesilmiş gibidir. Ona öyle çok, ama öyle çok ihtiyacı vardır ki. Bu güçlü ses yanında olmadan ideâllerine kim inanır? Hem ne kadarını gerçekleştirebilir ki?
Hemen alır eline diviti, Mısır Sultanı Kayıtbay’a bir mektup yazar. Ağlamaklı bir üslupla hocasını ister.

“Gitmeyin hocam!”
Kayıtbay Molla Gürani Hazretlerine hem haberi iletir, hem de “Gitmeyin hocam!” der, “size ne vâad ediyorsa, fazlasını vereyim!” Molla Gürani acı acı güler, zor duyulan bir sesle “Sizin veremeyeceğinizi vâad ediyor” der, “Evlatlık!” Ardından “Müsaade edin gideyim. Benim yüzümden aranıza husumet girmesin” der ve gider...
Fatih, Molla Gürani Hazretlerini görünce çocuklar gibi sevinir. Hocasına eserlerini rahatlıkla yazabileceği mekânlar sağlar, ardından Şeyh-ül islamlık makamına getirir...

Aradan yıllar geçer...
Aradan yıllar geçer. Fatih her sultana nasip olmayan zaferler kazanır. Çağlar açar çağlar kapar. Şimdi ayakları yere sağlam basan bir imparatorluğu vardır. Etrafında usta askerler, bilge vezirler ve güçlü sanatkarlar dolanır. Dahası bütün dizginler elindedir artık. Ama en şaşaalı günlerinde bile Molla Gürani hazretleriyle karşılaşınca dizlerinin bağı çözülür. Adımlarını şaşırır. Zira mübarek ona cihan padişahı gibi değil Manisa’da ders okuyan “haylaz şehzade” gibi davranır. Yanlışlarını evirip çevirmeden söyler yüzüne. Fatih ise hep memnun kalmıştır hocasının kendisine böyle davranışından. Değilse doğrular nasıl bulunur.

“Kurtulmak istiyorsan Sultanımızı üzme!.”


Yıldırım Bayezid, Niğbolu Zaferinde kazanılan gânimetlerle muhteşem bir mescid yaptırmak ister. Mimarlar bugünkü Ulucami’nin bulunduğu mevkide karar kılarlar. Söz konusu arsa üzerinde evi, bahçesi olanlara başka yerden muadil yer verilir. Hatta ceplerine birkaç kese altın sıkıştırılır gönülleri hoş edilir. Ancak yaşlı bir kadıncağız bir “Evim de evim” feryadı tutturur ki sormayın! Değerinin fevkinde ücretlere omuz silker, bütün tekliflere “olmaz” der. Önce vezirler, sonra bizzat Sultan, kadının ayağına gider, iknaya çalışırlar. Ama o direnir.


Hesapta olmayan pürüz!
Sultan Bayezid, caminin yerini beğenmiştir. Hiç hesapta olmayan pürüz canını sıkar. Hatta divanı toplar, çözüm yolu arar. Kadılar “mal onun değil mi” derler, “satarsa satar, satmazsa satmaz!” Meclis çaresizlik içinde dağılırken Bayezid’in aklına damadı gelir. Emir Sultan’ı bulur meseleyi anlatır. Mübarek sadece tebessüm eder. “Acele etme!” der, “Bir gecede neler değişmez?”
İhtiyar kadın o gece rüyasında mahşer meydanını görür. Annenin çocuğundan kaçtığı bir dehşet anıdır! Kalabalıkta korkunç bir azab endişesi vardır. O arada bir dalgalanma olur. İnsanlar âlemlere rahmet olarak yaratılan Resulullah Efendimiz’in yanına koşarlar. Şefaate kavuşan kavuşana. Kadıncağız da niyetlenir, ama bırakın yürümeye, kıpırdamaya mecâli yoktur. Ayakları vücudunu taşıyamaz, ıstırapla yerleri tırmalar. Elinden kaçan büyük fırsat ciğerini dağlar. Feryad figan ağlamaya başlar...

“Herkes gitti ben kaldım!”
İşte tam o sırada Emir Sultan’ı görür, “Herkes cennete gitti” der, “Ben bir başıma kaldım burada!” Mübarek o gönül ferahlatan tatlı sesiyle sorar, “Kurtulmak istiyor musun?” Kadın nefes nefese cevap verir:
-Hiç istemez miyim?
-Öyleyse Sultanımızı üzme!
Ertesi gün kadın ayağı ile gelir, evini verir. Üstelik önüne konulan ücreti bağışlar camiye...

Askerime helal lokma gerekir!

Sultan II. Murad Han zamanında, henüz Osmanlılarda hazine teşkil edilip saraya tahsisat ayrılmamıştı. Hâl böyle olunca, padişahlar da çok zaman parasız kalabiliyordu.
Fazlullah Paşa, II. Murad Han’ın Çandarlı Halil Paşa’dan borç para istediğini görüp dedi ki:
- Sultanım, Padişahın vezirlerden ve şundan bundan para istemesi yerinde olmaz. Müsaade buyurursanız bir hazine teşkil edilsin ve oradan saraya tahsisat ayrılsın.
Fazlullah Paşa’yı dinleyen Sultan Murad hazretleri sordu:
- Bu parayı nereden temin edeceksin?

Paşa dedi ki:
- Sultanım çok zengin var, bir fermanla bazılarından mal toplamak mümkündür.

Sultan Murad Han, celalli bir şekilde dedi ki:
- Paşam, bu nasıl sözdür! Böyle bir şeyi nasıl teklif edersin. Bizim idaremizde üç helal lokma vardır. Biri madenler, biri cizye, biri de savaş ganimetleridir. Bizim askerimiz gazi askerlerdir. Bunlara helal lokma gerekir. Bir padişah ki askere haram lokma yedirir, o asker artık harami olur. Haraminin sebatı olmaz. Küçük bir mukavemetle karşılaşsa hemen firar eder, kaçar. Sonrası ise malumdur!..