Aydos Kalesi Fatihi Abdurrahman Gazi

Orhan Gazi'nin silah arkadaşları kuzeyde Karadeniz, güneyde İzmit Körfezi ve batıda İstanbul Boğazı ile hududlanmış olan yarım adaya girmekte gecikmediler. Akça Koca, Konur Alp ve Abdurrahman Gazi'nin akınları durmadan devam etti... Nihayet Boğaziçi sahillerine kadar ulaştılar. Konur Alp, Akyazı ile Sakarya'nın iki tarafındaki kaleleri Rumların elinden aldı. Akça Koca da; Ermenipazarı, Ayan Gölü (Sapanca), Kandıra Kalelerini ve daha sonra da kuvvetlerini birleştirip Samandıra'yı fethettiler.

Orduya rehber oldu!..
Samandıra'nın fethinden sonra, 1326 senesinde o mıntıkaya, fatihinin adına izafeten "Kocaeli" denildi. Sakarya'nın kuzeydoğusundaki havaliye de Konur Alp'in ismine izafeten "Konrapa" denildi.
Aydos Kalesi, Aydos Dağının doğu tarafında inşa edilmiş bir kale olup, Konur Alp ile Abdurrahman Gazi tarafından fethedilmiştir. Abdurrahman Gazi'nin ismi söylendikçe akla, Aydos Kalesi; Aydos Kalesi denince de Abdurrahman Gazi gelir...
Abdurrahman Gazi, İzmit'in fethinde de büyük hizmetlerde bulundu. Samandıra Tekfurunun fidyesi bahanesiyle İzmit'e gitti. Kaleyi inceleyen ve çevreyi tanıyan Abdurrahman Gazi, geldiğinde İzmit'in nasıl alınabileceğini Orhan Gazi'ye bildirince, Padişah da onu orduya rehber ve öncü tayin etti.

Cenkten cenge koştu!..
Mücahidlerin tedbir, gayret ve imanları neticesinde küfrün en büyük kalelerinden İzmit de fethedilmiş, çan sesi yerine burçlarda ezan-i Muhammedi okunmaya başlanmış oldu. Ömrü, muharebe meydanlarında, İslamiyet'e hizmetle geçen Abdurrahman Gazi, 1329 yılında vefat etti. Ruhu şad olsun.

Yüksek bir tepe üzerinde kurulu olan bu kalenin zaptı gayet güç olacağa benziyordu. Abdurrahman Gazi ve silah arkadaşları buradan önce Gebze kalesini muhasara ettiler. Önce burası ele geçirilirse Aydosa giden yardım yolları kesilecekti. Bu arada Aydos tekfurunun Eleni adında güzel güzel olduğu kadar da akıllı bir kızı vardı. O günlerde bir rüya gördü. İçi ateş dolu korkunç bir kuyuya düşmüş çıkmaya uğraştıkça batıyordu. Tam ümidini kesmişken bir Osmanlı bahadırı elini ona uzattı ve kuyudan çıkarttı. Bu sırada kan ter içinde uyandı. Hemen rüyasını hizmetini gören ihtiyar kadına anlattı.

O da rüyayı şöyle tabir etti: O gördüğün bahadır seni nikahlayacak ve Cehennemlik olmaktan kurtarıp Cennet ehlinden olmana vesile olacak. Eleni uzun zaman bu rüyanın tesirinden kurtulamadı ve her gün geç saatlere kadar kale burçlarına çıkıp rüyada gördüğü o genci gözlemeye başladı. Evet o bahadır Abdurrahman Gaziden başkası değildi. Gebze kalesi önlerinde bir hafta kalan Abdurrahman Gazi buranın fethinin uzayacağını anladı ve askerlerini orada bırakarak üç arkadaşı ile birlikte Aydos kalesi önüne geldi. Bu sarp kayalara kurulu kalenin nasıl ele geçirileceğini düşünerek burçlara bakıyordu. Tam bu sırada rüyada gördüğü ve aşık olduğu bahadırın yolunu gözleyen Eleni birden onu gördü. Bu zeki kız onun niçin buraya geldiğini biliyordu.

Hemen bir kağıt buldu ve şunları yazdı: Sabah şafak sökerken şu anda bulunduğunuz yere geliniz. Sizi ve arkadaşlarınızı kaleye alacağım. Bu kağıdı bir taşa sararak Abdurrahman Gazinin önüne attı. Abdurrahman Gazi ayakları dibine düşen taşı görünce kimin attığını merak edip yukarı baktı ve Eleni ile göz göze geldi. Hemen kağıdı okudu ve arkadaşlarına olanları anlattı. Sabah namazlarını erkenden kıldıktan sonra aynı yere geldiler. Eleni burçların üzerinde onları bekliyordu ve bir ucunu burçlara bağladığı uzun bir halatın diğer ucunu onlara attı. Hemen kaleye tırmanan Abdurrahman Gazi ve arkadaşları Osmanlı tehlikesinden gayet emin bir şekilde sabaha kadar içip sızan tekfur ve askerini esir aldılar. Ertesi gün de bu esirlerle birlikte Eleniyi Bursada Orhan Gazinin huzuruna çıkardılar. Abdurrahman Gazi olanları arzettikten sonra Orhan Gazi bu Rum kızını Abdurrahman Gazi ile nikahladı. Bu hanımından oğulları oldu. Bunlar ilk Osmanlı akıncılarından oldular ve tarihte Rahmanoğulları adıyla anıldılar.

Hem Halife hem Sultan Yavuz Selim HanYavuz Sultan Selim Han, âlimlere başvurarak, Müslüman bir devlete karşı girişeceği seferin meşruluğuna dair fetva istedi. Devrin en meşhur âlimlerinden Zenbilli Ali Cemalî Efendi istenilen fetvayı verdi. Bu fetva üzerine harekete geçen Yavuz Sultan Selim Han, Osmanlı ordusu ile Kayseri’ye geldi. Bursa kadısı Zeyrekzâde ile Karaca Paşa’yı Memlûklarla müzakere etmek üzere elçi olarak Halep’e gönderdi. Elçilerin hakarete uğraması üzerine, Yavuz Sultan Selim Han, ileri yürüyerek yolu üzerindeki kaleleri aldı...


Şafakla beraber hücum!..
Kansu Gavri, 2 Ağustos 1516 günü sabahı Mercidâbık’a geldi; aynı gün, Selim Han da göründü ve Hz. Davud Peygamber türbesi yakınında otağ kurdu. İki ordu o geceyi hazırlık içinde geçirdiler. Ve, Mercidâbık Savaşı, 24 Ağustos 1516 günü güneşin doğmasıyla başladı...
Savaş, Cündilerin saldırısıyla başladı ve Osmanlı kollarını sarstı. Yavuz Sultan Selim Han, sağ kola Küçük Sinan Paşa, sol kola Yunus Paşa emrinde yardımcı kuvvetler gönderdi; Memlûk saldırılarını önleyerek topları ateşletti. Böylece girişilen ve ikindiye kadar süren saldırılar sonunda Memlûk ordusu bozuldu; top ve tüfek ateşi altında kaçanlar öldüler; Hayırbay ve Sibay kendilerine bağlı kuvvetlerle hızla çekildiler...
Halep halkı, şehirden çıkarak Yavuz Sultan Selim Han’ı karşıladı. Selim Han, törenle Halep’e girerek valinin sarayına yerleşti. Halifeyi huzuruna kabul ederek ondan “Halifelik alâmetleri”ni aldı; Ulu Cami’de hutbe, Yavuz Sultan Selim Han adına okundu ve “Hâdimü’l- Haremeyni’ş-Şerîfeyn” (mukaddes Mekke ve Medine’nin hizmetçisi) unvanını aldı. Kansu Gavri’nin sonu hakkında bir haber alınamadı. Memlûkların bozularak etrafa kaçıştıkları bir sırada onun da kaçtığı, çölde dinlenirken öldüğü rivayeti vardır.


Teknik ve askerin fedakârlığı
Osmanlıların kısa bir süre içinde, Mercidâbık’ta Memlûkları yenmesinde, teknik ve ateşli silahlara sahip olmaları etkili oldu. Yavuz Sultan Selim Han’ın, savaşı sevk ve idaredeki ustalığı, beylerbeylerinin, sancakbeylerinin, görevlerini aksatmadan yapmaları ve askerin fedakârlığı da rol oynadı. Bu arada, Memlûk ordusunun tam bir anlaşmazlık içinde olması, kumandanların Yavuz Sultan Selim Han’la yakın ilişkiler kurması, yerli halkın Memlûkları desteklememesi, savaşın Osmanlılar lehine sonuçlanmasını sağladı. Nitekim, bu savaştan sonra Yavuz Sultan Selim Han, Hama, Humus ve Şam şehirlerini kolaylıkla elde etti ve halk tarafından sevinçle karşılandı...

Ömrünü ilme vakfeden adam: Kâtip ÇelebiÖmrünü ilme vakfederek, gelecek nesillere çok değerli eserler bırakan, vatan sathını ilim nuruyla aydınlatan talebeler yetiştiren âlimlerimizden birisi de Kâtip Çelebi’dir. Asıl adı Mustafa olan, ulemânın andığı isimle Kâtip Çelebi (veya Hacı Halife) Şubat 1609’da İstanbul’da doğmuştur. Babası Abdullah Efendi Enderun’a dahildi. Kâmil bir mümin olan Abdullah Efendi oğlunun da İslâmı mükemmel bir şekilde öğrenip vatanına, milletine hizmet etmesini istiyordu. Kâtip Çelebi beş yaşına geldiği zaman babası Kırımlı İmam İsa Halife’yi oğluna hoca tutmuştur...


Ondaki ilim aşkı...
Kâtip Çelebi, İsa Halife nezaretinde Kur’an-ı kerimi, Arapça ve diğer temel dinî ilimleri okudu. Henüz yedi yaşlarındayken Kur’an-ı kerimin yarısını ezberlemişti. 14 yaşına geldiğinde Arapça ve Farsçayı mükemmel bilmekteydi. Ayrıca hat san’atında da hayli maharet kazanmıştı.
Oğlundaki ilim aşkını farkeden babası kendi aylığından 14 dirhem harçlık bağlayarak Katip Çelebi’yi yanına almıştı. Bu suretle Kâtip Çelebi Divan Kalemlerinden Anadolu Muhasebesi Kalemine talebe olmuştu (1623)... Bu vazifede iken hesap kaidelerini ve siyakat (sözdeki uygunluk) yazısını da mükemmel surette öğrenmişti.
Babasının yanında devlet hizmetine başlayan Kâtip Çelebi yirmi seneden fazla bu hizmetini devam ettirmiştir.
Orduda “Mukabele Defteri” tutan Kâtip Çelebi bu vesileyle birçok sefere iştirak etmiştir. 1623’te babasıyla birlikte Tercan Seferine gitmiş, ordunun Abaza isyanını bastırma hareketini yakından takip etmiş, 1626 yılında da Bağdat Seferine iştirak etmiştir...


Gazalara iştirak etti...
Kâtip Çelebinin orduyla birlikte çıktığı diğer seferlerden başlıcaları şunlardır: 1629/30’da Hüsrev Paşa ile Bağdad Seferine, 1633’te Veziriazam Tabanıyassı Mehmed Paşa ile Bağdad Seferine, Sultan IV. Murad ile birlikte Revan Seferine iştirak etmiştir...
On sene orduda hizmet görüp gazalara iştirak eden Kâtip Çelebi hacca da gittikten sonra İstanbul’a dönerek kendisini ilme vermiştir...

Aragon ve Napoli Kralı olan Alfonso, Akdeniz'de büyük bir imparatorluk kurmak amacıyla, Osmanlı Devletine karşı düşmanca siyaset takip ediyordu... Arnavutluk'ta İskender Bey'e yardım ederek, Türkleri Adriyatik kıyılarından uzak tutmak istedi. Yerine geçen oğlu 1'inci Ferdinando da, babasının siyasetini sürdürdü. Eğriboz Adasının alınmasından sonra l. Ferdinando, Osmanlılara karşı kurulan Haçlı ittifakına girdi. Osmanlı Devleti de Venedik ile barış yaptığı halde (1479), Napoli Krallığı ile anlaşmaya yanaşmadı. Fatih, Napoli Krallığına karşı harekete geçti...


Avrupa'da büyük heyecan!
Osmanlı Devletine vergiyle bağlı olan Zanta, Kefalonya ve Ayamavra Adaları Beyi Leonardo'nun Osmanlı Devletinin izni olmadan, Napoli Kralının akrabalarından bir kızla evlenmesi sebep gösterilerek Napoli Krallığına savaş açıldı ve Güney İtalya'nın alınmasına karar verildi... Osmanlı Devletini bu sefere, Napoli Krallığıyla savaş halinde olan Venedik de teşvik etti. Gedik Ahmed Paşa, İtalya'nın güney ucunda bulunan Otranto limanına asker çıkardı ve Otranto alındı (11 Ağustos 1480).
Bu hadise Avrupa'da büyük heyecana sebep oldu. Osmanlıların, bütün İtalya'yı zaptedeceklerini düşünüyorlardı. Papa, Roma'dan kaçmaya hazırlanıyordu.


Kaleyi geri aldılar...
Gedik Ahmed Paşa, Otranto yakınındaki diğer kalelerin de ele geçirilmesiyle uğraştığı sırada, Fatih Sultan Mehmed Han vefat etti; oğlu II. Bayezid Han, Gedik Ahmed Paşa'yı geri çağırdı. Gedik Ahmed Paşa, yerine Hayreddin Paşa'yı bırakarak İtalya'dan ayrıldı. l. Ferdinando, Macar Kralı Matyas Corvinus'un da yardımıyla, Türklerin zaptettiği kaleleri ve Otranto'yu geri aldı (10 Eylül 1481). II. Bayezid Han, Cem Sultan olayı yüzünden İtalya meselesiyle uğraşamadı. Netice olarak, Roma'yı fetfetmek niyetiyle açılan seferler, başarıya ulaşamamıştır...