Japonya Ekonomisi

Japonya Ekonomisi
ÇİFTÇİLİK VE ORMANCILIK / BALIKÇILIK / ENERJİ / İMALAT SANAYİ / ULAŞIM

Bilim ve Teknoloji
Japonya teknolojinin en önemli odaklarından biridir. Bilgisayardan nükleer enerjiye, havacılıktan haberleşmeye kadar birçok alanda teknolojinin öncülüğünü yapmaktadır. İlerlemenin itici gücünü, özel sektör, üniversiteler ve devlet üç koldan yapmaktadır.

Uzay teknolojisi:
Japonya bu alanda yaptığı çalışmalarla haberleşme, meteoroloji, coğrafya, yayıncılık gibi birçok sektöre uzayın katkılarını sağlamış durumdadır. Bu amaçla birçok uydu yörüngelerine yerleştirilmiş, hizmet vermektedir. Sözkonusu uydular 1986 yılından itibaren Japon yapımı roketlerle fırlatılmıştır. Japonya'nın geliştirdiği ataletli güdüm sistem ve bir ikinci aşama motorlu H-1 roketini kullandığı bu tarih ülkedeki uzay çalışmaları açısından da bir dönüm noktası olmuştur. Japonya halen kendi gerçekleştireceği insanlı uzay uçuşlarının çalışmalarını sürdürmektedir. Bu arada, uzay istasyonu gibi insanlı ve büyük kapsamlı uzay çalışmalarının içinde aktif biçimde bulunmaya da özen göstermektedir.

Havacılık:
Havacılık, Japonya'nın iddiayla geliştirdiği teknolojilerden biridir. 1980'li yıllarda XS-11 ve diğer sivil ulaşım uçakları üzerinde yapılan başarılı çalışmalar, Boeing-767 yolcu jetinin üretilmesi Japon havacılığı açısından tarihi bir dönemeç oluşturdu. Bu alandaki araştırma ve çalışmalar, Japonya'nın bu konuda en önemli rekabetçi ülkeler arasında yer almasına yetecek ölçüdedir.

Nükleer teknoloji:
Japonya'da 35 ticari nükleer reaktör bulunmaktadır. Bu reaktörler sayesinde toplam elektriğin yaklaşık yüzde 30'u üretilebilmektedir.
Alınan bütün etkin önlemlere rağmen, bu konudaki çalışmalara aralıksız devam edilmektedir. Nükleer tehlike anında tehlike önleme sistemlerinin geliştirilmesi ve güvenliğin maksimum düzeyde sağlanması, bu çalışmaların başlıca amacını oluşturmaktadır. Bunun yanısıra nükleer füzyon alanındaki çalışmalar da ülkeyi, ön sıralara taşımıştır. 1985 yılında yapılan JT-60 reaktörü birkaç yıl içinde, o tarih için dünyadaki en yüksek enerji-denge koşullarını yakalamayı başarmıştı.

Biyoloji:
Bu alanda elde edilen bulgular, bilgiler çevre, balıkçılık, tarım, gıda sanayii, kimya endüstrisi, ormancılık gibi çok çeşitli sektörlerin gelişimini sağlayan önem veriler olmaktadır. Bu alandaki çalışmalarda genetik ön plana çıkmaktadır. Genetik mühendisliği alanındaki çalışmalar, baş döndürücü bir hızla ilerlemektedir. Gen haritasının çıkarılmasından, genlerin birbirleriyle ilişkileri ve işlevleri, kanser araştırmaları, hormonlar, ender tıbbi maddelerin üretim teknikleri, biyo-kimya, yeni tür tarım bitkileri ve besi hayvanlarının geliştirilmesi gibi faaliyetler, bu kapsam içerisinde görülmekte ve bu konuda elde edilen yeni veriler sık sık medya organlarında haber olmaktadır.

Deniz araştırmaları:
Bu araştırmalar, denizlerin korunması, enerji, deniz alanlarının kullanımı, biyolojik kaynaklar, deniz dibi zenginlikler gibi konuları kapsamaktadır. Bu alanda yapılan çalışmalar da tıptan enerjiye, gıda sanayiinden genetiğe kadar birçok alana katkı sağlamaktadır. Japonya deniz ve okyanus araştırmaları konusunda da dünyanın önde gelen araştırmacı ülkeleri arasında yer almayı sürdürmektedir.

Yüksek iletkenler:
Bazı metal ve benzeri maddelerin belirli bir ısının altında soğutulduğunda, direnç göstermeksizin elektriği iletme yeteneği anlamına gelen yüksek iletkenlik, 1990'lı yıllarda ileri teknolojide iddialı ülkeler arasında başlıca rekabet alanlarından birini oluşturuverdi. Yüksek iletkenlik, elektrik enerjisi nakli, enerji depolama, manyetik ulaşım, bilgisayar, nükleer füzyon gibi alanlarda büyük avantajlar sağlaması yüzünden kazandığı stratejik önemini sürdürmektedir.
Japonya ayrıca Maglev (manyetik kaldırma gücüyle havada giden) trenler, optik fiber iletişim (haberleşme), yüksek tanımlı televizyon, bilgisayar teknolojilerinde de dünyanın öncü birkaç ülkesinden biri olmayı sürdürmektedir.

ÇİFTÇİLİK VE ORMANCILIK
Japonya'nın yalnızca %13,3'ü tarıma uygundur. Bu nedenle Japonya tarımda dışa bağımlıdır. Dünyanın en çok tarımsal ürün ithal eden ülkelerinden biridir bu ülke... Japonya'da yetişen ürünlerin başında pirinç ve buğday gibi tahıllar, portakal, karpuz ve armut gibi meyveler, sığır, piliç, domuz gibi hayvanlar, süt ve yumurta gelir. Tarım alanlarının darlığı verimi ön plana çıkartmıştır. Ülkedeki çiftlikler ortalama 1,47 hektar (14.700 metrekare=14-15 dönüm) büyüklüğündedir. Japon çiftlikleri görece küçük olmasına rağmen, verimlilikte kaydedilen aşamalar, teknoloji ve bilimsel veriler bu küçük alanların en verimli biçimde kullanılmasını sağlamıştır. Tarım makinaları (traktör, kamyonet, kültivatör, pirinç ekme makineleri), ekim yöntemleri (yoğun ekim gibi) ve gübreler sayesinde, dar alanda ülkenin toplam meyve ve sebze ihtiyacının yarısı üretilir. Özellikle yeni teknolojilerin bu başarıdaki rolü çok büyüktür. Japonya'da bazı tarım ürünleri, toprak olmaksızın, su içinde, (hidrofonik yöntem) üretilmektedir.

Genetik mühendisliği de ürünün daha az zahmet ve masrafla ve daha sağlıklı olması yolunda önemli adımlar attı. O kadar ki, taşımada kolaylık sağlayacak küp biçimli karpuzlar, tüysüz ama dayanıklı tavuk gibi hayal gücünü zorlayan projeler üzerindeki çalışmalar yarış halinde sürmektedir. Uzmanlar yakın gelecekte üretilecek mavi renkli biberlerin, kahverengi salatalıkların, pembe marulların sofraları süsleyeceğini, bu süreçte bulunan genetik yiyeceklerle dünyadaki açlık sorununun da çözüleceğini söylüyorlar. Japonyanın tarım dışı arazisinin çoğu ormanlıktır (%68). Ormancılık Japon ekonomisinin önemli bir parçasıdır. Japonya bir ada ülkedir, bu da ülkeyi doğal kaynakları dikkatli kullanmaya itmektedir. Ormanların % 41'i ekilmiş ormanlardır. İklimsel zenginlik ağaç türlerine de yansımıştır. Çoğunlukla görülen ağaçlar sedir, selvi, çam, at kestanesi, kayın ve kafurdur. Ormanların ve ormancılığın Japonya'da tarihi bir önemi vardır. 8. yüzyıldan bu yana başta Kyoto olmak üzere çeşitli kentlerde inşa edilen sarayların ve tapınakların vazgeçilmez, ana maddesi ağaç olagelmiştir. Bununla beraber, günümüzde ağaca sadece inşaat için değil, kağıtçılık, mobilyacılık gibi çeşitli sektörlerde de büyük gereksinim vardır. Bu nedenle Japonya ağaç ihtiyacının % 76'sını ithal eder.

BALIKÇILIK
Çaysız, ekmeksiz Türkiye düşünülemeyeceği gibi balıksiz da Japonya düşünülemez. Bu da balıkçılığı Japonya'da önemli bir sanayi dalı haline getirmeye yetmiştir. Japonya'da 257.000 dolayında kayıtlı balıkçı teknesi vardır. Bu balıkçılar yılda yaklaşık 6,7 milyon ton balık arz ederler. Ayrıca 1.4 milyon ton balık ve kabuklu deniz hayvanı da özel çiftliklerde üretilir. Bu çiftliklerde 100'e yakın türde balık yetiştirilmektedir. Japonya, buna rağmen balık ihtiyacının % 40'ını dünyanın diğer ülkelerinden ithal ederek karşılamaktadır. Buradan, Japonların ne kadar çok balık tükettiği de ortaya çıkmaktadır

ENERJİ
Japonya'nın enerjide kendine yeterlilik oranı sadece % 18,1'dir. Japonya elektriğini termal santrallerden, nükleer santrallerden, sudan elde ettiği enerjiden, jeotermal enerjiden ve güneş enerjisinden elde etmektedir. Ancak başta sanayi olmak üzere ülkenin enerji gereksinimi, bu kaynaklardan elde edilen üretimin çok üzerindedir. Sonuçta ülkenin en önemli dışalım kalemlerini enerjiye dönük olanlar oluşturmaktadır ve bunların başında petrol gelmektedir. Japonya tükettiği petrolün % 99,7'sini ithal etmektedir.

İMALAT SANAYİ
Japonya'nın ekonomik gücünün büyük kısmı imalat sanayiine dayanır. Arabalar Japonya'nın en çok bilinen ürünleridir. Japonya, 1995 yılında yaklaşık 10,2 milyon araba, otobüs ve kamyon üretmiştir. Bu rakam dünyanın en büyük üretimini de göstermektedir.

Araba üretimi ağırlık olarak robotlar tarafından yapılmaktadır. Bu robotlardan kastedilense özel görevler yapmak üzere tasarlanmış karmaşık makinelerdir. Bu makinalar sayesinde rutin, mekanik işler makine dünyasına devredilirken, insanlara da makinaların henüz yapamadığı, özellikle eğitim, yaratıcılık gerektiren işlere yönelmelerine olanak tanınmıştır. Japonya'da üretilen araçların yaklaşık yarısı dışarıya satılmaktadır. Pazar alanları bakımından konuyu ele alacak olursak pazarları tek tek saymak yerine bütün neredeyse bütün dünya demek daha kolay olacaktır. Japon firmaları ürettikleri arabaları bütün dünyaya satmakla kalmıyor, aynı zamanda çeşitli ülkelerde kurdukları üretim tesisleri ya da ortaklıklarla yurt dışında üretim de gerçekleştirmektedirler. Bu uygulama yıllar içerisinde giderek yaygınlaştı ve üretimin önemli bir bölümü yurtdışına kaydı. Japonya arabanın yanısıra otobüs, kamyon, gemi ve diğer ulaşım araçlarını üreterek, satmaktadır.

Japon elektrikli cihaz ve elektronik endüstrisi de bütün dünyaca ünlüdür. Elektronik cihazların dayanıklılığı, kalitesi Japonya'ya çok önemli bir avantaj sağlamaktadır. Müzik setleri, radyolar, televizyonlar, video kayıt cihazları, fotoğraf makineleri ve bilgisayarlarda "Japon" markası başlı başına bir kalite güvencesi olarak kabul edilmektedir. Evlere giren elektronik cihazların yanında, imalat sanayilerinde kullanılan hassas elektronik cihaz ve ortamların üretildiği başlıca merkez de Japonya'dır.

Japonya telekomünikasyonda da dünya lideridir. Tokyo'nun Akihabara semti, göz alabildiğine uzanan mağazaları ile "elektrik-elektronik kenti" olarak bilinir.

Japonya'nın ekonomik gücünü öncelikle imalat sanayii sağlar. Ancak imalat sanayiinin yan etkisi olan çevre kirliliği konusunda Japonya başlangıçta bir istisna oluşturmamıştır. İmalat sanayiindeki büyümeyle birlikte çevre sorunları da ciddi boyutlara ulaşabilmiştir. Ancak Japonya'nın başarısı geçmişten ders alarak, bu sorunları ortadan kaldıracak ya da en aza indirecek teknolojileri ve yöntemleri uygulamada yatmaktadır. Japonya sürekli olarak, imalat sanayiinin yarattığı kirliliği azaltmak için yöntemler geliştirmektedir. Bütün sanayi dalları tarafından çevre korumacılığı için geliştirilen teknolojiler uygulanmaya çalışılmaktadır.

Japonya'nın iddialı olduğu bir diğer ürün yelpazesi ise metal, metal ürünleri, kimyasal ve diğer makine endüstrisi ürünleridir...

ULAŞIM
Japonya ulaşım altyapısıyla gurur duyar. Dünyanın en hızlı trenlerinden biri Şinkansen (hızlı tren)'den bisiklete kadar akla gelebilecek her türlü ulaşım aracını, en kaliteli türevleri ve modelleriyle Japonya'da bulmak, görmek mümkündür.

Ülkede demiryolu ulaşımı önce gelir. Trenler, mükemmel ulaşım altyapısının bir göstergesi olarak tam zamanında kalkar ve gideceği yere zamanında ulaşır. Ülke demiryollarıyla örülmüştür. Şinkansen Kyuşu'daki Hakata'dan Honşu'nun kuzeyindeki Morioka'ya kadar ülkenin bir başından diğer başına demiryoluyla rahat ve güvenli yolculuk yapmak mümkündür. Trenler saatte 270 kilometre hıza ulaşabilmektedir. Tokyo ve Shin - Osaka arasındaki 552,6 kilometrelik mesafe bu trenle 2,5 saatte alınabilmektedir. Tokaido ve Sanyo Şinkansen hattında her gün 400 şehirlerarası tren seferi, Tohoku ve Yamagata hattında ise her gün 159 sefer yapılmaktadır. Şinkansen'in yanı sıra, büyük şehirlerin içinde ve arasında çok yoğun banliyö ve metro hatları hizmet vermektedir. 1995 yılı itibariyle, ülkenin on büyük şehrinde işleyen 36 metro hattı bulunmaktadır. Yalnızca Tokyo metrosunda günde 9 milyonu aşkın kişi yolculuk yapmaktadır. Metro büyüklüğüyle, uygulamalarıyla sık sık dünya medyasına konu olmaktadır. Tren istasyonlarındaki platformlarda, tren durduğunda kapının açılacağı yerleri belirten çizgiler çizilmiştir. Okul ve iş dağılım saatlerinde istasyonlar görülmeye değerdir.

Karayolları da ulaşım sisteminde yer alan önemli bağlantı yollarından biridir. Japonya'daki karayollarının toplam uzunluğu 1 milyon 100 bin kilometreyi aşmıştır. Her kilometre kare araziye yaklaşık 3 kilometre yol düşmektedir.Bu değer, Fransa ve İngiltere'dekinin iki katı, ABD'ndekinin 4.5 katıdır. Karayolları yalnızca uzunluk bakımından değil, alt ve üst yapılarıyla da üstün nitelikler sergiler.

Havayollarına gelince, Japonya'da çok sayıda uluslararası hava alanı bulunmaktadır. Japonya'nın bir ada devleti olduğu hatırlandığında hava alanlarının, ülkeyi dış dünyaya bağlamak bakımından ne kadar önemli olduğu daha iyi anlaşılır. Her hafta, Japonya ve diğer ülkeler arasında yaklaşık 1700 uçuş gerçekleşmektedir. İç hat uçuşlarının yapıldığı havaalanlarında da günde yaklaşık 1850 uçuşla çok yoğun bir hava trafiği yaşanmaktadır.

Deniz yolu da ulaşımın önemli araçlarından biridir. İrili ufaklı yüzlerce adayı birbirine bağlamakta deniz ulaşımının önemini tarih boyunca çok iyi anlayan Japonya, teknolojinin son ürünlerini bu alanda da kullanmaktan geri kalmamıştır. Dört büyük adayı deniz, hava ve karayolu ile birbirine bağlayan Japonya bununla yetinmeyip, 1988 yılında Honşu adasını dünyanın en büyük tüneli ile Hokkaido'ya, Seto İç Denizi üzerinden de köprü ile Shikoku adasına bağlamıştır.