KOREDE DEPREM 2016

KUZEY KORE AÇIKLADI
Kuzey Kore, nükleer savaş başlıklarının gücünü ölçmek için yaptığı nükleer patlama denemesinin başarılı olduğunu açıkladı.
Devlet televizyonu, Kuzey Kore'nin kuruluşunun 68. yıl dönümünde yapılan denemenin ülkenin nükleer savaş başlıklarını balistik füzelere yerleştirme teknolojisini geliştirdiğini ispatladığını duyurdu.
Pyongyang yönetimi de nükleer silahlarını nitelik ve nicelik açısından güçlendirmeye devam edeceğini açıkladı.
"ŞİMDİYE KADAR YAPTIKLARI EN BÜYÜK NÜKLEER DENEME"
Güney Kore ordusu ise denemenin şimdiye kadar Pyongyang yönetiminin yaptığı en büyük nükleer deneme olduğunu ve 10 kilotonluk güce sahip denemenin 5,3 büyüklüğünde bir yer sarsıntısını tetiklediğini açıkladı.
ASEAN Zirvesi'ne katılmak için Laos'ta bulunan Güney Kore Devlet Başkanı Park Geun-hye, Kuzey Kore'nin nükleer denemesinin "Kim Jong-Un hükümetinin fanatik umursamazlığını" bir kez daha gösterdiğini belirtti.
Zirve için Laos'ta bulunan ABD Başkanı Barack Obama ile de görüştüklerini kaydeden Park, Güney Kore'nin Pyongyang yönetimine daha fazla uluslararası baskı yapılması için elinden geleni yapacağını vurguladı.
Japonya Başbakanı Şinzo Abe de dün bölgede kaydedilen sarsıntının dalga örneklerinin, yer sarsıntısının sismik olmayan bir kaynaktan geldiğini gösterdiğini açıkladı.
Abe, "Eğer Kuzey Kore nükleer denemede bulunduysa bu kesinlikle kabul edilemez. Buna güçlü bir tepki göstermeliyiz" ifadelerini kullandı.
OBAMA GÜVENCE VERDİ
ABD Başkanı Barack Obama, Kuzey Kore'nin nükleer silah denemesiyle ilgili Güney Kore ve Japonya'ya bir kez daha güvence verdi ve Pyongyang'ın eylemlerinin karşılıksız kalmayacağını vurguladı.
Beyaz Saray'dan yapılan yazılı açıklamada, ABD Başkanı Obama'nın, Güneydoğu Asya gezisinden dönerken uçakta, Kuzey Kore'deki bir nükleer tesisin yakınında gerçekleşen depremle ilgili Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice'tan bilgi aldığı bildirildi.
Bilgilendirmenin ardından Obama'nın Güney Kore Cumhurbaşkanı Park Geun-hye ve Japonya Başbakanı Şinzo Abe ile telefonda ayrı ayrı görüştüğü belirtildi.
Açıklamada, "Başkan, ABD'nin, Asya'da ve dünya genelindeki müttefiklerimizin güvenliğine olan sarsılmaz bağlılığını bir kez daha teyit etti." ifadesine yer verildi.
Ayrıca Obama, Kuzey Kore'nin "provokatif eylemlerine" karşı ciddi adımların atılması için ABD'nin müttefik ve ortaklarlarıyla iş birliği halinde çalışmaya devam edeceğini vurguladı.
RUSYA VE ABD'DEN ORTAK TEPKİ
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Kuzey Kore'nin beşinci nükleer denemesinden duydukları endişeyi dile getirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kuzey Kore'nin, nükleer denemeleri konusunda endişe duyduklarını belirtti.
Açıklamada, ABD Dışişleri Bakanı Kerry, "Kuzey Kore'nin nükleer denemesinden dolayı herkes endişe duyuyor. Hala tam olarak ne olduğunu öğrenmeye çalışıyoruz. ABD Başkanı Barack Obama gerekli açıklamayı yapacak ve biz bu konuyu kesinlikle BM'ye taşıyacağız" ifadelerini kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise "Kuzey Kore'nin nükleer denemesi hakkında çok endişeliyiz. Kuzey Kore hakkında BM Güvenlik Konseyi kararı alınmalı ve bu mesajı güçlü bir şekilde iletiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Kremlin'den yapılan açıklamada da Kuzey Kore'nin nükleer denemesi kınanarak, bu testin uluslararası norm ve prensiplere aykırı olduğu belirtildi.
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, "Dahası, bu durum tansiyonun yükselmesine sebep olur" dedi.
Pentagon'dan yapılan açıklamada, ABD Savunma Bakanı Ashton Carter'ın Güney Kore'yle ve bölgedeki diğer müttefiklerle yakın iletişim içinde olacağı belirtildi.
Öte yandan eğer nükleer deneme yapıldığı doğrulanırsa, bunun çok ciddi bir provakasyon ve tehdit olduğu vurgulandı.
ÇİN: KESİNLİKLE KARŞIYIZ
Çin, Kuzey Kore'nin yaptığı nükleer denemeye "kesinlikle karşı olduğunu" bildirdi.
Çin Dışişleri Bakanlığının resmi internet sitesinden yapılan açıklamada, "Kuzey Kore'ye nükleerden arınma konusunda verdiği taahhütleri yerine getirmeleri için güçlü bir şekilde çağrı yapıyoruz." ifadesi yer aldı.
"Kuzey Kore'nin, uluslararası toplumun genel karşıtlığına rağmen bir kez daha nükleer deneme yaptığı" kaydedilen açıklamada, Çin'in buna "kesinlikle karşı" olduğu vurgulandı.
İNGİLTERE'DEN DE KINAMA GELDİ
İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Kuzey Kore'nin nükleer denemesini kınadı.
Johnson, "Bu raporlar ciddi endişe yaratıyor. Birleşik Krallık, Kuzey Kore'nin BMGK'nın yaptırımlarını ihlal eden ve bölgedeki barış ve istikrara tehdit olan nükleer denemesini kınıyor" ifadelerini kullandı.
FRANSA: BU PROVOKASYON KARŞISINDA BİRLEŞELİM
Fransa, Kuzey Kore'nin nükleer denemesini şiddetle kınadı ve uluslararası topluma bu provokasyon karşısında birleşme çağrısında bulundu.
Elysee Sarayı'ndan yapılan yazılı açıklamada, Kuzey Kore'nin 5. nükleer denemesi şiddetle kınanırken, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne de harekete geçme çağrısında bulunuldu.
Dışişleri Bakanlığınca yayımlanan yazılı açıklamada da, nükleer deneme "provokasyon" olarak değerlendirilirken söz konusu eylemin başta Asya olmak üzere tüm dünyadaki güven ve istikrar ortamına zarar verdiği ifade edildi.
Açıklamada, başta Avrupa Birliği olmak üzere uluslararası topluma da bu konuda güçlü ve sert bir tepki verme çağrısı yapıldı.
KUZEY KORE'NİN NÜKLEER DENEME GEÇMİŞİ
Kuzey Kore, ilk yer altı nükleer denemesini 2006'nın ekim ayında yaptı. Punggye-ri tesisinde yapılan testte zenginleştirilmiş uranyum yerine plütonyum kullanıldı.
ABD istihbarat yetkilileri, denemeden birkaç gün sonra bölgeden alınan örneklerde radyoaktif madde kalıntılarına rastlandığını açıkladı, Kuzey Kore'nin deneme yaptığını doğruladı. Yetkililer, denenen silahın bir kilotondan az bir etkiye sahip olduğunu, güçlü bir silah olmadığını açıkladı. Denenen silahın, 2. Dünya Savaşı sırasında 1945'te ABD'nin Japonya'nın Hiroşima kentine attığı atım bombasının onda biri güce sahip olduğu kaydedildi.
Deneminin ardından Birleşmiş Milletler, Pyongyang yönetimine karşı askeri ve ekonomik yaptırım uygulanması kararı aldı.
Yaklaşık bir yıl süren görüşmelerin ardından taraflar arasında anlaşma sağlanmış ve Pyongyang, insani yardımla diplomatik tavizler karşılığında Yongbyon'daki ana nükleer reaktörünü kapamayı kabul etti. Ancak Kuzey Kore'nin daha sonra ABD, Güney Kore, Japonya, Çin ve Rusya'yı yükümlülüklerini yerine getirmemekle suçlaması üzerine anlaşma askıya alındı.
Kuzey Kore, anlaşmanın askıya alınmasından kısa süre sonra 25 Mayıs 2009'da ikinci yer altı nükleer denemesini yaptı. Bu deneme, ilkinden çok daha güçlüydü.
Rusya Savunma Bakanlığı, denemenin 20 kiloton şiddetinde bir patlamaya yol açtığını belirtti. Güney Kore, denemenin ardından Punggye-ri tesisi yakınlarındaki Kilju kentinin kuzeydoğusunda yer sarsıntısı kaydedildiğini açıkladı. ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu da yerin 10 kilometre derinliğinde 4,7 büyüklüğünde bir deprem kaydedildiğini söyledi.
Kuzey Kore'nin nükleer denemenin ardından uzun menzilli füzelerini de fırlatması üzerine Birleşmiş Milletler, Pyongyang'a uygulanan yaptırımları artırdı. Bu arada Kuzey Kore, 2010'da Amerikalı nükleer bilimci Siegfried Hecker'in başkent Pyongyang'ın 100 kilometre kuzeyindeki Yongbyon uranyum zenginleştirme tesisini ziyaret etmesine izin verdi.
Ziyaret sırasında yetkililer, Hecker'e henüz inşaat halindeki nükleer reaktör de gösterildi. Hecker, sivil amaçlı nükleer güç için tasarlanmış gibi görünen tesisin silah üretebilecek aşamaya kolayca getirilebileceği uyarısında bulundu. Hecker, tesisin son derece sofistike olduğuna da dikkati çekti.
12 Şubat 2013'te Punggye-ri yer altı nükleer test sitesinde normal dışı bir sismik hareket belirlendi. Pyongyang yönetimi, yeni bir nükleer deneme yaptığını ve minyatür bir araç kullanılan denemenin başarıyla tamamlandığını açıkladı.
Yaklaşık 7,9 kiloton şiddetindeki deneme, 4,9 büyüklüğünde bir yer sarsıntısına neden oldu. Pyongyang yönetimi, denemelerin ülkenin kendisini koruma yeteneğini artırmak için yapıldığını ileri sürdü. Uluslararası toplum, Kuzey Kore'nin nükleer deneme yapmasına sert tepki gösterdi. Birleşmiş Milletler, ülkeye uygulanan yaptırımları yeniden artırdı.
Kuzey Kore, dördüncü nükleer denemesini 6 Ocak'ta yaptı. Devlet televizyonu, minyatür bir hidrojen bombasının başarıyla denendiğini duyurdu.
Kuzey Kore'nin Ekim 2006'da yaptığı nükleer denemenin ardından 4,3, Mayıs 2009'da yaptığı nükleer denemenin ardından 4,7, Şubat 2013 ve Ocak 2016'daki denemelerinin ardından da 5,1 şiddetinde sarsıntılar kaydedildi. Sarsıntıların sismik olmayan bir gelişmeden kaynaklandığı belirlendi.