Dünyadaki en büyük çaplı eğitim

Dünyadaki en büyük çaplı eğitim

中国国际广播电台

Kalabalık bir nüfusa sahip olan Çin’de eğitim gören insan sayısı da çok kabarık. Dünyada en büyük çaplı eğitimin yapıldığı Çin’deki okullarda, eğitim görenlerin sayısı 200 milyonu aştı.

Çin’deki eğitim kategorileri arasında anaokulu, ilkokul, ortaokul ve üniversite eğitimi bulunuyor. Çin hükümeti, ilkokul ve ortaokulu kapsayan 9 yıllık zorunlu eğitim uyguluyor. Zorunlu eğitim gören öğrenciler okul masraflarından muaf tutuluyorlar, öğrenciler yalnızca kitap ve defter masraflarını ödüyorlar.

Zorunlu eğitime büyük önem veren Çin hükümetinin çabalarla 10 yılı aşkın süre önce yüzde 80 olan zorunlu eğitimin yaygınlık oranını günümüzde yüzde 90’a kadar yükseldi. Çin hükümeti önümüzdeki birkaç yıl içinde, bütün çocukların okula girmeleri ve Çin’de bir an önce dünya çapında birinci sınıf üniversiteler kurulması için kırsal bölgelerdeki zorunlu eğitime ve üniversite eğitimine ağırlık verecek.

Çin’deki okullar esas olarak hükümet tarafından işletilen devlet okullarıdır. Son yıllarda gelişmeye başlayan özel eğitim, henüz boyutu ve düzeyi bakımından devlet okullarıyla kıyaslanamayacak durumdadır.

Anaokulu eğitimi

中国国际广播电台

Çin’deki anaokulu eğitimi, 0-6 yaşları arasındaki çocuklara verilir.

Çin’de, anaokulu eğitimi esas olarak anaokularında veya okulöncesi kurslarda gerçekleştiriliyor. Çin’deki eğitim birimleri farklı yaşlardaki çocukların gelişimlerine ve psikolojik özelliklerine göre anaokulu eğitimi programını saptadı. İlgili kuruluşlar bu program çerçevesinde çocuklara dil, matematik ve yaşam alışkanlıkları konularında eğitim veriyorlar.

Çin’deki anaokullarına genellikle 3-6 yaşları arasındaki çocukları kabul ediliyor. Şu anda, Çin’de yaklaşık 150 bin anaokulu bulunuyor ve 3-6 yaşları arasındaki çocuklardan yalnızca yüzde 30’u anaokullarında eğitim görüyorlar, geri kalanı ise ekonomik veya başka nedenlerden dolayı aileleri tarafından bakılıyor.

Çin’deki anaokulları, devlet ve özel olmak üzere ikiye ayrılır. Çoğu zengin eğitim tecrübelerine ve olgun eğitim modeline sahip olan devlet anaokullarının okul masrafı da düşüktür; masrafı yüksek olan özel anaokullarının ise kendilerine özgü özellikleri vardır. Bu okullar piyasadaki ihtiyaca göre eğitimin içeriğinde veya usulünde düzenlemeler yapabiliyorlar. Piyasa ekonomisinin gelişmesiyle birlikte özel anaokullarının sayısında büyük artış kaydedildi ve bu okullar tüm anaokullarının yüzde 30’unu teşkil ediyor.


　

İlkokul eğitimi

中国国际广播电台

Çin’de çocuklar 6 yaşından itibaren ilkokul eğitimi görmeye başlarlar. Çin’deki Zorunlu Eğitim Yasası’na göre, devlet okul çağındaki çocuklara zorunlu eğitim verir. Okul masraflarından muaf tutulan öğrenciler, yalnızca kitap ve defter masraflarını öderler.

Çin’de ilkokul eğitimi 6 yıl sürer ve okullarda Çince, matematik, fen bilgisi, yabancı dil, ahlak, müzik ve spor gibi dersler verilir. Son istatistiklere göre, şu an ülkedeki 400 binden fazla ilkokulda 120 milyon öğrenci bulunuyor. İlkokul çağındaki çocukların yüzde 98’i okullarda eğitim görüyor.

Zorunlu eğitim olmasından dolayı, ilkokulların büyük çoğunluğu devlet okuludur ve öğrenciler genellikle evlerine yakın olan okullara gidiyorlar. Çin’deki eğitim birimleri, öğrencilerin daha adil zorunlu eğitim görmeleri için bazı ilkokullardaki zayıf eğitim koşullarını iyileştirmeye çalışıyorlar. Bunun yanı sıra, nüfusun seyrek olduğu bazı kırsal bölgelerdeki çocuklar şartları iyi olan merkezi okullarda yatılı olarak eğitim görüyorlar.


　

Ortaokul eğitimi

中国国际广播电台

Çin’deki ortaokul eğitimi de zorunludur. Okul masraflarından muaf tutulan öğrenciler yalnızca kitap ve defter masrafları öderler.

Ortaokul eğitimi 3 yıl sürer. Ortaokulda esas olarak şu dersler Çince, matematik, yabancı dil, fizik, kimya, ahlak ve bilişim dersleri veriliyor. Son istatistiklere göre, ülkede bulunan 60 binden fazla ortaokulda 60 milyon öğrenci var. Ortaokul çağındaki çocukların yüzde 90’ı eğitim görüyor. Çin’deki ortaokulların büyük çoğunluğu devlet okuludur.

Zorunlu eğitim olmasından dolayı, öğrencilerin ilkokuldan ortaokula geçerken sınava girmeleri gerekmiyor. Eğitim birimleri, öğrencilerin okudukları ilkokulların bulunduğu bölgeye ve öğrencinin isteğine göre okuyacağı ortaokulları belirliyorlar. Bunun yanı sıra, kırsal bölgelerdeki öğrenciler şartları iyi olan merkezi okullarda yatılı öğrenci olarak öğrenim görüyorlar. Çeşitli bölgelerdeki eğitim kaynaklarının paylaşımını gerçekleştirmek için eğitimde bilişim olanaklarından yararlanmayı ilerletmek ve televizyon yoluyla eğitimi geliştirmek konusunda büyük çaba harcanıyor.

Lise eğitimi

中国国际广播电台

Ortaokuldan sonraki eğitim aşaması lise eğitimidir. Aralarında normal lise, meslek lisesi ve orta düzeydeki özel meslek okulunun bulunduğu Çin’in lise eğitiminin zorunlu eğitim olmamasından dolayı, okul masrafları öğrenciler tarafından ödenir. Okul masrafları bölgelerin ekonomik durumlarına göre değişir.

Lise eğitimi genellikle 3 yıl sürer ve okullarda esas olarak Çince, matematik, yabancı dil, fizik, kimya, ekoloji ve bilişim dersleri verilir. Çin’deki liselerin çoğunluğu devlet okuludur. Ancak lise eğitiminin zorunlu eğitim olmamasından dolayı, son yıllarda birçok özel lise de kuruldu.

Çin’de, öğrencilerin ortaokuldan liseye geçmek için sınava girmeleri gerekiyor. Liseler, öğrencilerini isteklerine ve sınav puanlarına göre seçilir. Sınavların içeriği ve puan barajı yerel eğitim birimleri tarafından saptanıyor. Son istatistiklere göre, şu anda Çin’deki 30 binden fazla lisede 30 milyon öğrenci bulunuyor ve lise çağındaki gençlerin yüzde 40’ı eğitim görüyor. Son iki yılda, Çin’deki eğitim birimleri, lise eğitimini geliştirerek öğrencilerin öğrenim konusundaki taleplerini karşılamak için büyük çaba harcıyorlar.


　

Yüksek eğitim

中国国际广播电台

Çin’deki yüksek eğitim, ön lisans, lisans, lisansüstü ve doktora eğitimlerini kapsıyor. Yüksek okulların kapsamında normal yüksek okul, yüksek mesleki okul, açık öğretim ve yetişkinlere yönelik yüksek okul bulunuyor.

Çin’deki yüksek eğitim 100 yılı aşkın bir geçmişe sahiptir. Son istatistiklere göre, şu an Çin’de üçte ikisi devlet, üçte biri özel olmak üzere toplam 3000 yüksek okul bulunuyor. Bu okullarda okuyan öğrencilerin sayısı 20 milyona ulaştı ve bu rakam aynı yaş grubundaki tüm genç nüfusunun yüzde 17’isini oluşturdu.

Çin’de öğrencilerin üniversiteye girmek için sınavı kazanmaları gerekiyor. Üniversiteler, öğrencilerini istekleri ve sınavdaki puanlarına göre seçiyorlar. Sınav soruları ve üniversiteye giriş puan barajı Eğitim Bakanlığı veya eyaletlerdeki eğitim birimleri tarafından saptanıyor.

Çin’deki yüksek okulların çoğu ve ünlü üniversitelerin hepsi devlet okullarıdır. Genellikle devlet üniversitelerini kazanamayan veya çalışanlar özel üniversiteleri, açık öğretimi ya da yetişkinlere yönelik yüksek okulları tercih ediyorlar.

Son iki yılda, devlet yüksek okullarının öğrenci alma kapasiteleri büyük ölçüde genişletildi ve lisans eğitiminde de büyük gelişme sağlandı.

Okuldışı eğitim

中国国际广播电台

Çin’de normal okullardan başka çok sayıda okuldışı eğitim kuruluşu da bulunuyor. Eğitime önem veren Çinliler, bu kuruluşlarla bilgilerini zenginleştirmeye çalışıyorlar.

Çin’deki okuldışı eğitim kuruluşları arasında, çocuk sarayları, faaliyet merkezleri, kurslar ve internet üzerinden öğretim bulunuyor. Çocuklar ve gençler bu gibi yerlerde kendi hobilerine ve arzularına göre müzik, dans, resim dersleri alıyorlar, okulda öğrendiklerini tekrarlıyorlar, bilim ve teknoloji ile eğlence faaliyetlerine katılıyorlar.

Liseye giriş sınavı

中国国际广播电台

Çin’de ortaokuldan liseye geçme oranının yüzde 60’a ulaşmaması ve hatta liseden üniversiteye geçme oranının da düşük olmasından dolayı, liseye giriş sınavı Çin’de en zor sınavlardan biri olarak kabul ediliyor.

　　Sınav soruları, Çin’in çeşitli şehirlerindeki eğitim birimleri tarafından hazırlanıyor. Çince, yabancı dil, matematik, fizik ve kimya dersleri için yapılan bu sınav genellikle her yılın Haziran ayında düzenleniyor.

　　Liseye giriş sınavında yeterli puanı alan öğrenciler liseye girebiliyorlar. Sınavda başarısız olanlar ise düşük bir eğitim seviyesiyle işe girmek zorunda kalıyorlar. Bu nedenle liseye giriş sınavı kişinin kaderini tayin eden bir sınav olarak da görülüyor.

Üniversiteye giriş sınavı

中国国际广播电台

Çin’de üniversiteye giriş sınavlarının soruları, Çin Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen sınav programı kapsamında, devlet veya eyalet düzeyindeki eğitim birimleri tarafından hazırlanıyor. Her yıl 7 Temmuz günü başlayan sınavlar 2-3 gün sürer.

Şu an, Çin’deki üniversiteye giriş sınavında ‘3+x sistemi’ uygulanıyor. Buradaki 3, Çince, matematik ve yabancı dil derslerini, x ise farklı ve alternatif dersleri simgeliyor. Bazı eyaletlerde sosyal bilimler sınavını veya fen bilimleri sınavını simgeleyen x, bazı eyaletlerde ise sosyal ve fen bilimlerinin birleşik sınavı ve öğrencilerin başvurdukları bilim dalları ve yüksek okulların isteklerine göre fizik, kimya, biyoloji veya tarih gibi derslerden birini kapsıyor.

Üniversiteye giriş sınavı öteden beri Çin toplumunun ilgi odağıdır. Son yıllarda yüksek okulların aldığı öğrencilerin sayısının artması öğrenci ve velilerin sınav baskılarını nispbeten hafifletti.

Yüksek lisans ve doktora sınavları

中国国际广播电台

Yüksek lisans ve doktora sınavları, yüksek okulların veya akademik araştırma kuruluşlarının lisansüstü öğrencileri veya doktora öğrencileri alması için düzenlenen sınavlardır.

Çin’deki yüksek lisans sınavı, yazılı ve sözlü olmak üzere iki bölümden oluşuyor. Başarı puan barajı ve yazılı sınavdaki ortak dersler ile ilgili sorular, Çin Eğitim Bakanlığı tarafından belirleniyor. Mesela, sosyal bilimler sınavında siyaset ve yabancı dil dersleri, fen ve mühendislik bilimleri sınavında ise siyaset, yabancı dil ve matematik dersleri bulunuyor. Özel branş sınavının soruları ve başarı puan barajı yüksek okullar veya akademik araştırma kuruluşları tarafından saptanıyor. Yazılı sınavın başarı puan barajını aşanlar sözlü sınava girerler. Yüksek okullar veya akademik araştırma kuruluşları öğrencilerini yazılı ve sözlü sınavlardaki puanlarına göre seçer.

Doktora sınavı, genellikle doktora öğrencilerini alan yüksek okullar veya akademik araştırma kuruluşları tarafından düzenleniyor. Lisansüstü eğitimini bitirmiş ve doktora eğitimini de aynı branşta yapacaklar sadece yabancı dil ve özel branş ile ilgili 2-3 yazılı ve sözlü sınava katılırlar. Doktora eğitimini lisansüstü eğitiminden farklı olarak alanların ise 5-6 ders ile ilgili yazılı ve sözlü sınava girmeleri gerekiyor.

Son yıllarda, istihdam baskısının artmasıyla yüksek lisans ve doktora sınavına girenlerin sayısı da hızla arttır ve buna bağlı olarak yerleştirme oranı da düştü. Ayrıca, Çin’in eğitim sisteminde yapılan reformla, lisansüstü ve doktora öğrencilerini alan yüksek okullar veya akademik araştırma kuruluşlarının sınavlardaki karar yetkileri de gittikçe genişliyor.

Sertifika sınavları

中国国际广播电台

Çin’de öğrenim düzeyleri için düzenlenen sınavların yanı sıra bir de çeşitli sertifikalar için yapılan sınavlar vardır. Bu sertifikalar istihdam konusunda insanlara avantaj sağlayabilmeleri ve sahiplerinin yeteneklerini gösterebilmeleri için veriliyor.

Şu an, Çin’de katılım oranı en fazla olan sınavlar arasında yabancı dil, bilgisayar, müzik, dans, hukuk ve muhasebecilik gibi konularda değişik seviyeler için düzenlenen sınavlar bulunuyor. Ayrıca, Çin ekonomisinin dünya ekonomisiyle kaynaşmasıyla bazı uluslararası nitelikteki mesleki hak ve seviye sınavları da Çin’e geldi.

Çin’de sertifika kazanmak için yapılan sınavlar genellikle derecelidir ve sertifika sahiplerinin farklı derecelerde olduklarını gösteriyor. Dolayısıyla bu sınavlara girenlerin durmasızın çalışarak, daha yüksek derecedeki sınavlara girmeleri gerekiyor.

Çin’in yüksek okullarındaki genel durum

中国国际广播电台

Son yıllarda Çin’deki devlet yüksek okulları daha çok öğrenci almaya başladı. Şu an Çin’in yüksek okullarında okuyan öğrencilerin sayısı 20 milyona ulaştı. Buna bağlı olarak yerleştirme oranı da yüzde 10’dan yüzde 17’ye yükseldi.

Şu an Çin’de bulunan 3000’den fazla yüksek okuldan 1300’dan fazlası devlet, 1200’ü aşkın özel, 500’e yakını da yetişkinlere yönelik yüksek okullardır. Çin’deki yüksek eğitim, ön lisans, lisans, lisansüstü ve doktora eğitimlerini kapsıyor.

Şu an Çin’deki yüksek okullarda kredi sistemi uygulanıyor. Ön lisan eğitimi 3 yıl, lisans eğitimi 4 yıl, lisansüstü eğitimi 2 yıl, doktora eğitimi de 3 yıl sürer.

Çin’deki yüksek okulların, özellikle akademik araştırma niteliğindeki okulların çoğunluğu devlet okuludur. Son yıllarda özel yüksek okullar da hızla geliştir. Ancak bu okullar, prestiji yüksek olan devlet okullarına göre birçok konuda ger durumdadırlar.